PERFORMATIVE ASPECTS OF ART The concept of performativity has been usually evoked in the discussions on the philosophy of language and the reflection on theatre and performance art. However, in recent years there have been some attempts to broaden its scope. The theoretically inclined researchers have been working out the main assumptions of the aesthetics of performativity. These are claimed to include the challenging of the boundaries of artistic disciplines, and emphasizing the active role of the recipients, for whom the art works become events developing in consequence of their actions. Besides those attempts to grasp the theoretical consequences of “the performative turn”, one should also note some very interesting practical analyses, employing the theory in the discussion on concrete works from different domain of art. It appears that one can discover transformational potential, focus on change rather than just existence, even in the domains traditionally regarded as “artifactual” (painting, sculpture, installations). The planned volume of “Art Inquiry” will be devoted to the reflection on both directions of expansion of the concept of performativity. We would like the authors to consider its general significance for aesthetics and for the theory of various domains of art. We also hope that they will show the changes occurring when its unique perspective is adopted in the discussion on both theatre, paratheatrical experiments, and film, and the domains which have traditionally emphasized the role of the artistic artifact. The title of this volume invites questions about the possible scope of performativity and its kinds. PERFORMATYWNE ASPEKTY SZTUKI Zagadnienie performatywności podejmowane było najczęściej w rozważaniach z zakresu filozofii języka oraz w refleksji nad teatrem i sztuką performance. W ostatnich latach zauważyć można jednak próby jego rozszerzenia. Z jednej strony zmierzają one do wypracowania założeń estetyki performatywności. Wśród jej cech wskazywane jest kwestionowanie granic poszczególnych dziedzin artystycznych, zaakcentowanie aktywnej roli odbiorców, dla których utwory stają się wydarzeniami rozwijającymi się w wyniku ich działań itd. Oprócz prób sformułowania teoretycznych konsekwencji „zwrotu performatywnego” zauważyć można także bardzo interesujące konkretne analizy polegające na uwzględnieniu właściwych dla niego założeń przy rozważaniu dokonań z różnych obszarów sztuki. Okazuje się, że nawet w obszarach twórczości uważanych tradycyjnie za „wytwórcze” (malarstwo, rzeźba, instalacja) odkryć można aspekty transformacyjne, zakładające nie trwanie, a przemiany. W najnowszym tomie „Art Inquiry” przewidywane jest rozważenie obu zasugerowanych wyżej obszarów ekspansji idei performatywności. Z jednej strony rozważone mają być jej ogólne konsekwencje dla estetyki i teorii różnych dziedzin sztuki. Z drugiej, pokazane zmiany występujące, gdy właściwy dla niej punkt widzenia zostanie uwzględniony zarówno w obszarze refleksji teatralnej, parateatralnej, filmowej, jak w dziedzinach, w których tradycyjnie akcentowano rolę wytwarzanego przedmiotu (dzieła). Tytuł tego tomu ma właściwie charakter pytania o możliwy zakres performatywności i jej odmiany.

Eksperymentalne artystyczne audycje radiowe stanowią punkt wyjścia do rozważań zawartych w prezentowanych szkicach. Za najbardziej interesującą postrzegam formę dzieł artystycznych, w których autorzy zdecydowali się odejść od tego, co dla radia artystycznego klasyczne i standardowe. Wprowadzanie różnych poziomów narracji, alinearna fabuła oraz gra z konwencją gatunków stały się podstawą do wyselekcjonowania i opisu audycji, które w mojej ocenie mogą być postrzegane jako eksperymentalne. Choć przywołuję również audycje fikcyjne, to szczególnie ciekawe są dla mnie audycje artystyczno-dokumentalne, features, słuchowiska oparte na faktach czy eksperymenty radiowe nawiązujące do wydarzeń rzeczywistych. Ze Wstępu O eksperymentach w dziedzinie literatury, plastyki, teatru, filmu czy muzyki słyszeli wszyscy, ale eksperymentalna sztuka radiowa dopiero czeka na wydobycie z cienia. Historie eksperymentalne to ważny krok w tym kierunku. Autorka bardzo zręcznie wiąże dokonania eksperymentalne z akceptacją estetyki brzydoty i podejmuje nadzwyczaj ciekawą próbę zdefiniowania pojęcia brzydoty w sztuce radiowej. Ogromnie pożyteczny wydał mi się również fragment poświęcony Eugeniuszowi Rudnikowi – twórcy chyba wciąż niezupełnie docenianemu i zbyt słabo znanemu. Z recenzji prof. dr. hab. Jana Tomkowskiego '

Monografia jest efektem współpracy badaczy z czterech ośrodków akademickich, zainteresowanych problematyką rosnącej roli języka i narracji w rachunkowości. W książce dokonano syntezy stanu badań nad narracjami w sprawozdawczości finansowej i niefinansowej, a także przedstawiono wyniki własnych badań empirycznych nad wybranymi aspektami narracyjnego raportowania informacji finansowych i niefinansowych.

The articles presented in this volume have been based on the projec:Euroidentities – The Evolution of European Identity: Using biographical methods to study the development of European Identity (started March 2008 through February 2011 under the first Framework 7 SSH-2007-5.2.1). The project team consisted of scholars coming from seven academic centers: Queens University, Belfast – UK, University of Magdeburg – Germany, Bulgarian Academy of Sciences – Bulgaria, Tallinn University of Technology – Estonia, Federico II’ University, Naples – Italy, University of Łódź – Poland, Bangor University – Wales. The findings come from biographical narrative interviews collected and analyzed by each team during numerous workshops. The main aim of the project was to gain insights into the lives of European citizens and the significance of ‘Europe’ in their narratives.

Coraz bardziej widoczna obecność pojęcia i problemu modernizacji w polskim dyskursie publicznym świadczy o tym, że jednym z istotnych czynników kształtujących społeczny proces modernizacji Polski stają się dyskursy modernizacyjne. Niniejszy tom „Przeglądu Socjologicznego” stanowi próbę przyjrzenia się temu fenomenowi, a zwłaszcza wielorodności dyskursów modernizacyjnych, ich przemianom i mechanizmom lokowania w rzeczywistości społecznej, a także ich odniesieniom ideologicznym. W prezentowanych artykułach zastosowane zostały różnorodne (i komplementarne wobec siebie) ujęcia i perspektywy badawcze. Na problematyce ekonomicznej, czy raczej ekonomiczno-społecznej (zawierającej również akcenty nauk o polityce i polityce publicznej/społecznej) koncentrują się teksty Włodzimierza Anioła oraz Agnieszki Dziedziczak-Foltyn i Kazimierza Musiała. Dwa inne artykuły dotyczą aspektów kulturowych (Karol Franczak) i kulturowo- -psychologicznych (Tomasz Zarycki). Z kolei Maciej Kassner omawia kwestię modernizacji w kontekście integracji europejskiej i w odniesieniu do doniosłych koncepcji socjologicznych. Nieco inny charakter mają dwa ostatnie artykuły, które na podstawie materiałów prasowych analizują rocznicowe echa Okrągłego Stołu (Konrad Kubala) oraz schematy interpretacji (tzw. ramy) transformacji gospodarczej (Wojciech Rylukowski). Uzupełnienie tomu stanowi esej recenzyjny autorstwa Lucyny Prorok, poświęcony książce Włodzimierza Anioła Szlak Norden, traktującej o możliwościach adaptowania w Polsce skandynawskich rozwiązań w dziedzinie polityki społecznej, a także recenzje dwóch książek: Adama Leszczyńskiego Skok w nowoczesność (podejmującej zagadnienie modeli modernizacji w krajach peryferyjnych) oraz Wojciecha Musiała Modernizacja Polski (oferującej rekonstrukcję rządowych strategii modernizacyjnych w Polsce).

Zagadnienia Rodzajów Literackich to wielojęzyczne czasopismo zostało powołane przez założycieli przede wszystkim dla prezentacji problematyki genologicznej w ujęciach badaczy z Polski i z całego świata. Redakcja podjęła też publikację, w każdym zeszycie, materiałów do przyszłego słownika rodzajów literackich. Oprócz tego ukazywały się tu również artykuły komparatystyczne i teoretycznoliterackie. Obecnie redaktorzy zachowując dotychczasowy profil pisma, otwierają szerzej łamy dla wszelkiego typu studiów literaturoznawczych bez względu na tematykę i założenia metodologiczne. Pojawiać się będą w "Zagadnieniach Rodzajów Literackich" także teksty o tematach kulturoznawczych, które będą penetrować bliższe i dalsze konteksty literatury. "ZRL" to jedyne w Polsce czasopismo wielojęzyczne, w którym kształtuje się międzynarodowa współpraca literaturoznawców Wschodu i Zachodu. Na jego wzór powstał swego czasu w USA genologiczny periodyk „Genre” (o czym anonsowali w artykule wstępnym z pierwszego tomu jego redaktorzy).

Zagadnienia Rodzajów Literackich To wielojęzyczne czasopismo zostało powołane przez założycieli przede wszystkim dla prezentacji problematyki genologicznej w ujęciach badaczy z Polski i z całego świata. Redakcja podjęła też publikację, w każdym zeszycie, materiałów do przyszłego słownika rodzajów literackich. Oprócz tego ukazywały się tu również artykuły komparatystyczne i teoretycznoliterackie. Obecnie redaktorzy zachowując dotychczasowy profil pisma, otwierają szerzej łamy dla wszelkiego typu studiów literaturoznawczych bez względu na tematykę i założenia metodologiczne. Pojawiać się będą w "Zagadnieniach Rodzajów Literackich" także teksty o tematach kulturoznawczych, które będą penetrować bliższe i dalsze konteksty literatury. "ZRL" to jedyne w Polsce czasopismo wielojęzyczne, w którym kształtuje się międzynarodowa współpraca literaturoznawców Wschodu i Zachodu. Na jego wzór powstał swego czasu w USA genologiczny periodyk „Genre” (o czym anonsowali w artykule wstępnym z pierwszego tomu jego redaktorzy).